Kan Mastodon een dam opwerpen tegen extreem rechts?

Na het Cambridge Analytica schandaal werd iedereen kritischer tegenover digitale netwerken. Allerlei alternatieven werden gepromoot. Het concept verschilde nauwelijks van de grote vijf op internet: Google, Apple, Facebook, Amazon et Microsoft. De nieuwe digitale netwerken waren alleen kleiner of ze gingen lokaal. Oude wijn in nieuwe zakken. In dit artikel leg ik kort uit wat er precies mis is met die grote vijf. Het zijn centraal gestuurde sociale netwerken. Ze zijn een gevaar voor de democratie. Daartegenover stelt de open source wereld een alternatief: een diverse federatie van sociale netwerken: fediverse. Waarom het is mis gegaan met internet in het begin van dit millennium kan je vanuit verschillende hoeken bekijken, maar het zat ingebakken in de structuur van het netwerk. Na een introductie van Mastodon, de grootste poot van de ‘fediverse’, dringt zich een politieke analyse op.

Wat is er mis met centraal gestuurde sociale media?

Het concept van gecentraliseerde opslag van al uw gegevens op private servers van commerciële providers (aanbieders/leveranciers) wordt zelden of niet in vraag gesteld. Dat heeft nochtans cruciale nadelen qua:

veiligheid: simpelweg omdat bij het opslaan van veel gegevens bij een enkele provider, het risico voor gegevensdiefstal in geval van hacking veel groter is, met massale datalekkage als gevolg.

privacy: een grote provider heeft heel veel gegevens over verschillende mensen en groepen en kan die datamassa perfect analyseren. Dit kan hij gebruiken om te weten wanneer iemand een verbinding maakt, waar hij zich bevindt, welke zijn relaties zijn, wat zijn persoonlijke voorkeuren zijn en zijn opvattingen over verschillende onderwerpen. Het ligt voor de hand dat dit niet alleen commercieel maar ook politiek kan uitgebuit worden.

vrijheid: de provider eigent zich het recht toe om gebruikers te censureren.

Dus dat concept deugt niet. Daartegenover heb je ‘fediverse’, een gedistribueerd netwerk van servers. Men noemt ze instances¹.

Schema van gecentraliseerde en gedistribueerd netwerk

Een sociaal netwerk is geen sociale gemeenschap

Last update: September 26, 2014

In dit artikel gaan we eerst na welke mechanismen aan de grondslag liggen van sociale netwerken, en welke de verdienmodellen zijn. In deel twee staan we stil bij de veranderingen die netwerken ondergaan in de loop van hun evolutie, van maatschappelijke relevante dienstverlening naar stofzuigers van data en ‘clickbait’ waar de gebruikers behandeld worden als nuttige idioten. In deel drie onderzoeken we negatieve impact van “sociale netwerken” op het sociale weefsel en de democratie, alhoewel vaak het tegenovergestelde wordt verkondigt.

Deel 1: Netwerk mechanismen en verdienmodellen

Visie op reële gemeenschap

Een reële gemeenschap is een groep individuen die een gemeenschappelijk doel hebben gesteld en dit samen willen realiseren. Het doel is samen te werken rond iets dat zich op het eigenste moment aanbiedt, bijvoorbeeld behoud van een natuurgebied, een goed en waardig leven voor allen, uitbating van een gemeen goed, aangename omgangsvormen,… of waarvan ze menen dat het zich zou kunnen stellen, bijvoorbeeld samenwerken bij calamiteiten, zinloos geweld voorkomen, bedreiging van de democratie… Dit veronderstelt drie belangrijke elementen, gelijkheid op basis van wederkerigheid, gezamenlijk belang en gezamenlijke zorg. De ander wordt gezien als (mogelijke) medestander en niet alleen als instrument om zijn eigen individuele doelen te bereiken. De communicatie is niet louter instrumenteel.

Het netwerk effect en de verborgen agenda

Aan de basis van het succes van netwerken zoals het telefoonnet of “sociale netwerksites” ligt een economisch principe, het netwerkeffect. Een netwerkeffect is het effect dat ervoor zorgt dat een product of dienst meer waarde heeft voor iemand, naargelang er meer gebruikers zijn die hetzelfde product of dezelfde dienst al gebruiken. Wanneer iemand in het netwerk stapt neemt de waarde ervan toe voor de gebruikers. Na verloop van tijd, als meer mensen in het netwerk stappen ontstaat er een bandwagon effect. Dit is gebaseerd op een denkfout, waarbij een mening eerder wordt geloofd naarmate er meer medestanders zijn voor die mening. Het is aantrekkelijk om mee te lopen met de grootste massa.

In de economische theorie is het Bandwagon-effect de wisselwerking tussen de voorkeur van een consument en de vraag. Deze interactie wordt beïnvloed door het consumptiegedrag van de andere consumenten. Wanneer een consument bemerkt dat andere consumenten een bepaald goed kopen, stijgt de individuele voorkeur van deze consument voor dat bepaalde goed.

Positieve netwerkeffecten creëren een positieve feedback. Maar netwerken blijven niet oneindig groeien. Op een bepaald punt treedt verzadiging. Zo heeft het vandaag niet echt veel zin om het wegennet uit te breiden, het zal waarschijnlijk telkens terug dichtslibben. Dit noemen we congestie.

Tijdens de internet hype noemde men dit verschijnsel Metcalfe’s Law. Dit is nogal speculatief want er zijn nergens empirische bewijzen voor deze veralgemening. Het heeft wel dertig jaar geduurd tot men enig bewijs vond voor die wet – er zijn ook tegenvoorbeelden. Wat wel vast te stellen viel is dat het netwerk effect meestal leidde tot monopolies.

Metcalfe’s Law

Collaboratieve economie

Biljet van 10 Torekes

In ons economisch systeem is ongelijke ruil een overheersend paradigma:
(1) op het vlak van de productie, door de ongelijke evolutie van koopkracht en productiviteit zoals Marx opmerkte.
(2) op het vlak van het verstrekken van de finananciële middelen, een analyse van Bernard Lietaer.
(3) op internationaal vlak tusssen het Zuiden en het Noorden zoals blijkt uit het werk van Samir Amin.
(4) op het vlak van de natuur nl. wat we eruit halen en wat we er aan terug geven Waar verschillende hedendaagse critici het toe besluiten: Serge Latouche, Tim Jacson, Herman Daly

Wikipedia Use for Dummies

updated 20/08/2015

Wikipedia bias

Simple lexicals in different languages

I propose learning by experience, in fact I experieced myself what it is like to use the wikipedia while preparing this course. I will redo my own exploration and propose some other  wikipedia pages to look at, just click the links…

La Pédagogie Freinet. next to ‘project onderwijs’ developed by Paulo Freire and William Heard Kilpatric are both methods for experiental learning.

There are Wikipedia pages in different languages about the developer of ‘la méthode Freinet’, Célestin Freinet. Freinet’s method aimed at primary school, though it is adapted to secondary education later on in Ghent  and is to be implemented in technical education also .

‘Project onderwijs’ has an expanded Dutch Wikipedia page, but no page in English. If you didn’t already know, to find pages in other languages on Wikipedia, look in the left corner beneath.

Wikipedia Screenshot: Click to expand

More unbalances. Look at the German page of Oskar Negt and compare it with the English page. Look at the length of both pages.